Bir girişimci olmaya karar verdiniz ve kafanızda (aslında yazılı olsa daha iyi olur ama...) bir iş planı da yaptınız. İş Planının nasıl yapıldığını daha sonra detayları ile anlatacağım. Bir sonraki adımınız mevcut işinizden ayrılmak!
Bu konuyu iki başlıkta incelemek gerekiyor. İşin teknik boyutu ve duygusal boyutu.
Önce duygusal yönüne değinelim:
Çalıştığınız iş yerinde uzun süreler çalıştıysanız, ilk işinizse, aslında sizi zorlayan pek bir şey de yoksa ve maceraperest değilseniz işten ayrılmaya karar vermek uzun sürer. Karar vermek için kıvrandığınız sürede de etraftan görüşlerini almak istedikçe de aklınız karışır. Çünkü size söyleyecekleri şey "delirdin mi güzelim işinden ayrılıyorsun" olur.
Moralinizi bozdukları için bu kişilere homurdanmayın. Çünkü içlerinden geçen neden her ne olursa olsun doğru söyledikleri noktalar var. Neden böyle diyorum?
Böyle diyorum çünkü uyanın ve pencerenin diğer tarafına da bakın. Alacağınız riskleri yeniden değerlendirin.
- Eğer ki önceden bağladığınız ve size aylık "düzenli" olarak minimum yaşama koşullarınızı sağlayacak bir geliriniz yoksa ikinci defa düşünün. Plansız yola çıkıyorsunuz
- Eğer ki 1 veya daha iyisi 2 yıl boyunca sizi idare edecek (sizi ve yeni kurduğunuz işi) birikiminiz yoksa ikinci defa düşünün. Yapmayı düşündüğünüz iş en kolay iş bile olsa oturması ve size gelir getirmesi 1 yılı bulacaktır.
- Eğer ki riskli bir yaşantınız varsa, (hasta yakın akrabalar, riskli bir işi olan eşiniz, eğitim giderleri olan çocuklar vb gibi ) ikinci defa düşünün. Çünkü bir birikiminiz olsa bile ani para çıkışları sizi zorlayacaktır.
- Eğer ki bir maddi destekçiniz yoksa iki defa düşünün. Çünkü insanlar bundan sonra sadece zeki olduğunuz için size ödeme yapmayacaklar.
- Eğer ki kolay sıkılan, bıkkın, koşturmacayı sevmeyen, rekabeti sevmeyen, satmak için işin peşinden gitmeyen ve insanları sevmeyen bir yapınız varsa ikinci defa düşünün. (vazgeçin demiyorum, çünkü insan davranışını isteklerine göre değiştirebilir.)
Bunların yanı sıra vazgeçip maaşlı işe dönmek istediğiniz de eski işinizin olanaklarını sağlamayan bir işe ya da pozisyona yerleştirilmenizde mümkün. Yani aynı yere dönemeyeceğinizi de bilin. Öte yandan burası Türkiye ve kriz eksik olmuyor. Yani uzun süreler iş de arayabilirsiniz.
Belki siz işinizden nefret ediyorsanız, çalışma şartlarınız kötüyse işten ayrılma kararı kolay gelecektir. Yine de iş yerinden ayrılırken kimseyi kırmamaya özen gösterin. Olur da bir gün onlara bir şey satmak veya yardım isteyebilirsiniz çünkü...
Uzun süreli bir yerde çalıştıysanız ve ayrılma düşleri başladıysa muhtemelen kıdem ve ihbar tazminatlarınızın peşine düşmek isteyeceksiniz. Bu da işin teknik yönü zaten.
4857 sayılı İş Kanunu bu konuda bir rehberdir ve kanunda her şey tek tek belirtilmiştir. Bu kanunu pek çok yerden okuyabilirsiniz.
Kıdem tazminatınızı alabilmeniz için iş verenin sizi işten çıkarması veya haklı nedenle iş akdini feshetmeniz gerekiyor.
Haklı nedenle iş akdinizi feshetmek ve kıdem tazminatınızı alabilmeniz için şu seçenekleriniz var:
- Kadınlar evlendikten 1 yıl içinde işten ayrılırsa kıdem tazminatlarını alabilirler
- Erkekler askere giderken kıdem tazminatlarını alabilirler
- Sağlık Sebepleri: İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa. İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa
- Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri (işçinin kandırılması, dolandırılması, yalan bilgi verilmesi, cinsel taciz, hakaret, suça teşfik veya zorlama, ücretin az veya ödenmemesi gibi nedenler) İspat etmek zorunda olduğunuzu unutmayın!
- Zorlayıcı Sebepler: İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını geciktirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa
Bunlardan dolayı ayrılırsanız kıdem tazminatınızı alabilirsiniz, ancak ihbar tazminatınızı alamazsınız.
Kendi isteğinizle işten ayrılırken ihbar süresini unutmayın. Yoksa kıdem tazminatını siz ödemek zorunda kalabilirsiniz :) Çoğu iş yeri zaten ben gideceğim dedinizde kapının önünde durmazlar.
Eğer ki işveren sizi işten çıkardıysa ve bu nedenler işveren tarafından haklı nedenler dışında bir nedense tazminatınızı alabilirsiniz. Yani iş yerinde küçülme olması, bölüm kapatılması, kriz nedeniyle işyerinin küçülmesi veya verimsiz çalıtığınız gibi nedenlerdir. Bunun dışında sizi işten atması için işe geç gelme, kanuni süreyi aşacak şekilde işe nedensiz gelmeme, işverene hakaret, iş yerinde çalışmama veya özel şeyler için zaman ayrılması gibi durumlarda işveren size bir şey ödemez!
İşverenin sizi işten çıkardığı durumlarda ihbar süreleri vardır. Eğer ki ihbar süresinden önce sizi göndermek isterse bu sürelerin karşılığına gelen ücretinizi verip gönderirler. Süreler:
0-6 ay için iki hafta
6 ay-1.5 yıl için dört hafta
1.5 yıl-3 yıl için altı hafta
3 yıl ve üzeri için sekiz hafta
Eğer yapabiliyorsanız işvereninizle anlaşın ve bir şekilde dostça ayrılmaya çalışın. Bu sizin ve gelecekteki işleriniz için iyi bir referans olur.
Sadece burada yazdıklarıma aldanıpta daha detaylı bilgi edinmekten kaçınmayın.
Burada yazdıklarımın sadece kişisel veriler olduğunu unutmayın. İş kanunu okuyun ve gerekiyorsa bir avukata danışın lütfen. İşinizi sağlam kazığa bağlamayı unutmayın!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder