Beyin, merkezi sinir sisteminin yöneticisidir. Yani tüm içsel ve dışsal çevrenin algılanmasını yöneten, bilgi edinen ve bilgiyi işleyen olağanüstü bir organdır. Duyu organlarını, hormonların salgılanmasını kontrol eder. İstemli hareketlerin kontrol merkezidir. Kan basıncını, vücut sıcaklığını, susama ve acıkmayı kontrol eder. Zeka, irade, hırs merkezleri beyindedir. Okuma, yazma ve anlamayı sağlar.
Örneğin bir insan beyninde 100 milyar neron ve her biri en az 10,000 diğer neron ile bağlantılıdır. Peki bu neron'lar nedir?
Neronlar, minik elektrik akımları ile uyarılabilen ve bilgiyi taşıyan sinir sisteminin parçaları olan hücrelerdir. Bu iki bilgiyi birleştirdiğimizde beynin 1 saniye içinde nasıl bir işlem gerçekleştirdiğini gözünüzde canlandırabilirsiniz belki. Beyin, bu şekilde bakıldığında şu an en mükemmel bilgisayar!
Toplamda insan vücudunun ağırlığının %2'sini kaplayan beyin, kanın ve oksijeninse %20'sini kullanır.
İnsan beyninde, iki yarın küre ve beş ana lob bulunur. Bunlar:
Ön (frontal) lob: Bilinçli düşünmenin yapıldığı bölüm. Yani tatil planları, bir fikir hakkında kanaat belirleme gibi görevleri vardır. Bunun yanı sıra planlama ve nedenlendirme gibi durumlarda bu bölüm duyguları kontrol eder ve bu kişiliğimizi belirler. Ayrıca istemli hareketlerimiz de bu bölüm tarafından kontrol edilir. Bir diğer önemli görevi de düşünceleri kelimelere dökmektir!
Yan (parietal) lob: Duyguları işlemek. Yani herhangi bir yemeği yediğimizde aldığımız tat, dokunma, ısının anlaşılması ve hatta bir durumunun bizden geçmişteki anıları çağıştırması ile anlamlandırma gibi görevler bu lob tarafından yapılır. Ayrıca bu lob olmasa yazılı ve konuşulan hiç bir dili anlayamayız.
Arka baş (osipital) lob: Görüntüleri çözmek ve işlemek. Form, renk ve hareket bu bölüm tarafından işlenir. Örneğin siz bu satıları okurken şu an bu bölüm çalışıyor. Cisimleri tanımamızı ve hatırlamamızı sağlayan bölüm burasıdır.
Şakak (temporal) lob: Dinleme. Bir müziği dinlemeye başladığınızda bu bölüm aktive olur. Onun frekansları ve şiddeti bu bölüm tarafından anlaşılır. Ayrıca bu bölümün üst kısmı dinlediğiniz şarkıların sözlerini anlamaya da yarar. Bu lob hatıraları hatırlamamıza ve yapılandırmamıza yardımcı olur. Sağ temporal lob daha çok hafıza ile sol ise kelime hafızası ile ilişkilidir.
Beyincik (serebellum) lobu: Duyu-hareket ilişkilendirmesi. Duyu organlarından gelen bilgilerle haraketi ilişkilendirir. Bu lob özellikle dengenin sağlanmasında önemli rol oynar.
Yukarıda listelenen her bir lob, beynin her iki yarımküresinde de bulunur. Serebellum dışında bu lobların hepsi telensefalonun parçasıdır.
Her iki yarım küre vücudun bir parçasını yönetirler. Ancak çapraz şekilde bağlıdırlar. Yani sol beyin, vücudun sağ tarafını yönetirken, sağ beyin de vücudun sol tarafını yönetir.
Bir sonraki yazıda sinir sistemi hakkında bir şeyler hazırlayacağım.
Yazımın kaynakları:
2 yorum:
Bilgi paylaşımın için teşekkürler.. :)) çok yardımcı oldu..
NİSAN BİLGİ İÇİN TEŞEKÜRLER :)
Yorum Gönder